1. Wady wrodzone i wady nabyte
Podwichnięcie szczytowo-obrotowe
– to jednostka diagnozowana głównie u psów ras małych i miniaturowych, wynikająca z wad struktur tworzących staw szczytowo-obrotowy. Nieprawidłowości te są wrodzone lub pourazowe i prowadzą do ucisku rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym, który może powodować bolesność szyjną, objawy ataksji lub niedowładów, a nawet porażenie czterokończynowe.
Szyjna doogonowa spondylomielopatia
– występuje głównie u psów ras olbrzymich, takich jak dogi niemieckie i dobermany. Rozwija się wskutek wad doogonowych (tylnych) kręgów szyjnych oraz ich więzadeł i/lub krążków międzykręgowych. Objawia się zaburzeniami chodu. Dzięki TK można wykryć zmiany wywołujące ucisk na rdzeń kręgowy i korzenie nerwów rdzeniowych, które są niemożliwe do zobrazowania na zdjęciach RTG, ponieważ widoczne są jedynie na projekcjach poprzecznych.
Wrodzone deformacje kręgów
– półkręgi- mogą prowadzić do zniekształcenia całej osi kręgosłupa (lordozy, kifozy, skoliozy) i rozwoju zaburzeń neurologicznych;
– kręgi zblokowane- powodują zmniejszenie elastyczności, czasem również deformacji kręgosłupa;
– rozszczep kręgosłupa- może skutkować niedowładami kończyn miednicznych oraz nietrzymaniem moczu i kału;
– kręgi przejściowe- mają cechy kręgów dwóch sąsiadujących odcinków kręgosłupa, mogą prowadzić m.in. do zwyrodnieniowego zwężenia lędźwiowo-krzyżowego.
Inne
– mnogie wyrośla chrzęstno-kostne (osteochondromatosis), osteochondroza powierzchni stawowej kości krzyżowej lub kręgu L7 i torbiele podpajęczynówkowe- TK i mielo-TK pozwalają zróżnicować szereg schorzeń mających podobne lub jednakowe objawy kliniczne.
2. Stany zapalne
Discospondylitis
– to stan zapalny krążka międzykręgowego i płytek końcowych przylegających kręgów. Dotyka głównie psy ras olbrzymich. TK pozwala dostrzec niewielkie zmiany lityczne (ubytki) kręgów, które w przypadku klasycznych zdjęć RTG są często widoczne dopiero po 2-4 tygodniach od rozpoczęcia choroby.
3. Choroby zwyrodnieniowe
Dyskopatie
-Tomografia komputerowa umożliwia zobrazowanie zwyrodniałych krążków międzykręgowych, w których dochodzi do postępującej mineralizacji jąder. Eksponuje również zmineralizowany materiał dyskowy w kanale rdzenia kręgowego. W przypadku, kiedy dochodzi do ucisku rdzenia kręgowego przez zwyrodniały krążek międzykręgowy, zaleca się mielo-TK. Wielopłaszczyznowe rekonstrukcje pozwalającą określić miejsce, zakres i stronę, po której występuje kompresja rdzenia kręgowego.
Zwyrodnieniowe zwężenie lędźwiowo-krzyżowe
– dotyczy obszaru kręgów L7 i S1. Wywołuje objawy bólowe, trudności ze wstawaniem, a w zaawansowanych etapach choroby niedowłady kończyn miednicznych oraz nietrzymanie moczu i kału. Zwyrodnienie może obejmować różne struktury połączenia lędźwiowo-krzyżowego, dlatego ważne jest ich dokładne uwidocznienie.
Zmiany zwyrodnieniowe wyrostków stawowych kręgów i torbiele maziowe
– mogą rozwijać się w różnych odcinkach kręgosłupa i wywoływać odmienne objawy neurologiczne, w zależności od umiejscowienia. Często są to subtelne zmiany, trudne do zobrazowania przy zastosowaniu klasycznej radiodiagnostyki.
4. Urazy
– dzięki wykluczeniu nakładania się struktur, obrazowanie TK doskonale uwidacznia stany pourazowe, takie jak złamania kompresyjne, odłamki kostne w kanale kręgowym, zwichnięcie połączenia lędźwiowo-krzyżowego.
5. Nowotwory
– mielo-TK pozwala zróżnicować nowotwory wewnątrzoponowe, zewnątrzoponowe lub wewnątrzrdzeniowe, określić, czy zmiany są ogniskowe (w jednym miejscu), czy rozsiane oraz określić ich wpływ na kręgi, rdzeń kręgowy i korzenie nerwów rdzeniowych.
Tekst: lek. wet. Veronika Głażewska